SPC i vjernici slave dan Svetih vrača Kozme i Damjana

Srpska pravoslavna crkva i vjernici slave dan Svetih vrača Kozme i Damjana – svetitelja i nebeskih ljekara koji su besplatno iscjeljivali bolesne. Praznik se posebno obilježava u zdravstvenim ustanovama, jer Svete Vrače ljekari slave kao zaštitnike svoje profesije.

Sveti Kozma i Damjan bili su ljekari, po hrišćanskom učenju čudotvorci. Rođena braća, rodom iz Male Azije, po smrti oca, kao djeca su kršteni i u hrišćanskom duhu vaspitani.

Prema predanju, svetitelji su pomagali i liječili ne tražeći zauzvrat ništa “radi dobitka i bogaćenja, već Boga radi” pa su u narodu poznati kao sveti Besrebrenici.

– Izučivši ljekarsku umjetnost, ova sveta braća iscjeljivahu svaku bolest, jer im u svemu pomagaše blagodat samoga Boga. I na koje god bolesne ljude i stoku polagahu ruke svoje, ovi odmah potpuno ozdravljahu. No dobri iscjelitelji ni od koga ne uzimahu nagradu za iscjeljenja, zbog čega i biše prozvani: besplatni ljekari – navodi SPC.

– Sveti Kozma i Damjan, braća po tijelu, rodom iz Azije, sijali su dobrim djelima, pa dobiše od Boga dar iscjeljenja i darovaše zdravlje i dušama i tijelima lečeći svaku slabost i svaku nemoć – zapisao je vladika Nikolaj Velimirović.

Zapisano je, takođe, da je Kozma “ljuto zamjerio Damjanu kada je od Paladije, žene koju su izliječili od teške bolesti, uzeo tri jajeta i da je čak tražio da ga po smrti ne sahrane pored brata”.

Svetitelji su ipak sahranjeni jedan pored drugoga u mjestu Feremanu. Svetitelji Kozma i Damjan, u narodu poznati i kao Sveti Vrači, predstavljaju se na ikonama i freskama u srednjovjekovnoj odjeći, s kovčežićima u kojima su nosili lijekove.

Јedna od najpoznatijih fresaka s likovima Svetih Kozme i Damjana nalazi se u Pećkoj patrijaršiji, iznad sarkofaga arhiepiskopa Danila Drugog.

Vjerovanja i običaji

Po narodnom vjerovanju, ovaj dan posebno je dobar za molitvu za ozdravljenje. Sveti Vrači obeležavaju se s uverenjem da će Bog sačuvati ljude od bolesti i održati ih zdrave i sposobne za rad tokom cijele godine.

Bolesnici se zavjetuju Svetim Vračima da će ih posebno poštovati i svetkovati ukoliko ozdrave, a u narodu postoji vjerovanje da na ovaj praznik nije dobro raditi teške fizičke poslove, posebno ne na velikim visinama.

Postoji i vjerovanje i da bez prijeke potrebe ne treba izlaziti iz kuće. Ovaj praznik se slavi i kao zaštita od udara groma.